قانون جدید امر به معروف و نهی از منکر گروه طالبان چهارشنبه، ۳۱ اسد ۱۴۰۳ خورشیدی منتشر شد.
این قانون از سوی وزارت امر به معروف و وزارت عدلیه طالبان تدوین و توسط ملا هبت‌الله رهبر این گروه توشیح شده است.
این سند شامل چهار فصل و ۳۵ ماده می‌باشد که به طرز عجیبی به محتسبان وزارت امر به معروف صلاحیت داده است تا در امور سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، ورزش، آموزش و خصوصی‌ترین بخش‌های زندگی مردم از پوشش گرفته تا اتاق خواب زن و شوهر دخالت کنند.
ماده چهارم این قانون ساحه تطبیق آن را بر تمام افراد، نهادها، اماکن عمومی در کل قلمرو افغانستان تعریف می‌کند.
ماده پنجم می‌گوید تطبیق کننده‌ی این قانون وزارت امر به معروف است که یک نهاد متشکل از محتسبان و نیروهای مسلح نزدیک به رهبری طالبان و در تماس مستقیم با شخص ملا هبت‌الله است.
جالب است که در ماده دهم این قانون از «رعایت شخصیت و کرامت انسانی هر شخص و حسن سلوک هنگام امر به معروف» منحیث «ادب» محتسب آمده است.
اما جزء چهارم همین ماده به محتسبان اجازه می‌دهد که مطابق به «شریعت اسلام» به «حریم» افراد «وارد شوند» و «تجسس» کنند.
زنان
زنان که سوژه و قلمرو اصلی تطبیق این قانون است در همه فصول به ويژه فصل اول احکام ویژه‌ای دارد.
در ماده ۱۳ این قانون آمده است که ستر/پوشاندن «تمام بدن زن» لازمی و «پنهان کردن صورت زن» به سبب «ترس از فتنه» ضروری است.
این قانون صدای زنان را «عورت» شمرده و بلند خواندن آهنگ‌ها، نعت‌ها و حتا قرائت قرآن توسط زنان در حضور دیگران را ممنوع کرده است.
در مورد لباس زنان که از مهم‌ترین دغدغه‌های کل اعضای طالبان و ابزار سیاست و حکومتداری این گروه است، آمده است که «نازک، کوتاه و چسپ نباشد.»
همچنین زنان مسلمان را مکلف دانسته است که «بدن و روی خود را از مردان نامحرم پنهان کنند.»
«ستر زنان مسلمان و صالح از زنان کافر و فاسق از ترس فتنه واجب است.» این جزء در واقع هرگونه ارتباط زنان افغانستان را با زنان خارج از کشور در کل و با زنان غیرمسلمان به طور خاص، قطع می‌کند.
نظر کردن زنان و مردان بالغ بیگانه به همدیگر «حرام» دانسته شده است.
جزء هشتم این ماده می‌گوید زن بالغ که از خانه بیرون می‌شود باید «صدا، روی و بدن» خود را ستر نماید.
این نکته هرگونه صحبت و ارتباط زنان در بیرون از خانه را محدود می‌کند که حتا حق پرسیدن قیمت سودا را هم نخواهند داشت، چون صدای زن به عنوان عورت نباید توسط مرد نامحرم شنیده شود.
این قانون در مورد مردان نیز سختگیر است.
ماده ۱۴ این قانون می‌گوید از زیر ناف تا زانوی مرد عورت است. زانوی مرد نباید دیده شود.
براساس جزء سوم این ماده مردان حق ندارند لباسی بپوشد که چسپ باشد و یا زانویش معلوم شود.
همانگونه که در نخست اشاره شد، این قانون در کل امور شخصی و عمومی زندگی مردم دخالت دارد.
رسانه‌ها
رسانه‌ها یکی دیگر از سوژه‌های اصلی این قانون است.
ماده ۱۷ این قانون نشر هرگونه مطلب «مخالف شریعت اسلام» به ویژه مذهب حنفی را ممنوع می‌پندارد.
نشر مطالب حاوی «توهین و تحقیر به مسلمان» ممنوع شده؛ اما توهین و تحقیر غیرمسلمانان باز گذاشته شده است.
نشر عکس ذی‌روح(موجود زنده) از رسانه‌ها نیز ممنوع شده است.
جزء نهم ماده ۲۲ تماشای فلم و عکس جانداران مانند انسان‌ها و حیوانات در کمپیوتر و مبایل را نیز منع کرده است.
کشاورزان، تاجران و کسبه‌کاران
این قانون احکام ویژه‌ای هم به کشاورزان، تاجران و کسبه‌کاران اختصاص داده است تا محتسبان بتوانند در امور اقتصادی هم دخالت کنند.
ضمن پرداخت مالیه و قبض‌های شهرداری و دیگر نهادهای دولتی، ماده ۱۸ این قانون کشاورزان، تاجران و کسبه‌کاران را مکلف دانسته تا به محتسبان طالبان عشر و زکات نیز بپردازند.
جزء چهارم همین ماده «قسم خوردن» هنگام معامله را ممنوع کرده است و انجام آن مجازات در پی دارد.
جزء پنجم نیز خرید و فروش «اسلحه، مهمات و تجهیزات نظامی، مجسمه‌ی جانداران، خون، شراب و گوشت حرام» را غیرقانونی دانسته است.
جزء ششم این ماده استفاده از مجسمه‌ی جانداران برای تبلیغ را ممنوع کرده است.
جزء هفتم نیز «فروش و استعمال» اعضای بدن انسان مانند «گرده/کلیه، جگر، چشم و موها» را ممنوع کرده است.
با آنکه طالبان پیش از این تنها به ممنوعیت تفریح زنان متمرکز شده بود، حالا ماده ۱۹ قانون جدید امر به معروف محلات تفریحی و سیاحتی را مکلفت کرده است تا در مراکز شان مسجد جامعه بسازند و در مکان تفریحی و گردشگری روزانه پنج بار نماز جماعت برپا کنند.
وسایط نقلیه
البته که وسایط نقلیه نیز از چشم محتسبان به دور نخواهد ماند.
ماده ۲۰ این قانون می‌گوید: رانندگان و سرنشینان وسایط نقلیه نباید موسیقی بشنوند.
آری بازهم زنان.
به رانندگان وسایط نقلیه هشدار داده شده که «زنان بی‌حجاب و بدون محرم» را انتقال ندهند و در طول مسیر از همسخن شدن سرنشینان زن با سرنشینان مرد جلوگیری کنند.
حمام‌ها
حمام‌های زنانه که بسته شد ولی حمام‌های مردانه هم باید برخی قوانین امر به معروف را رعایت کنند.
رهبر طالبان در این قانون به محتسبان فرمان داده است که مسوولیت دارند تا از دیده شدن عورت مردان در جریان حمام و حین آب‌بازی جلوگیری کنند.
روابط جنسی
ماده ۲۲ این قانون در مورد روابط جنسی است.
این ماده نکاح متعه(صیغه یا عقد موقت) را که در مذهب شیعه رایج می‌باشد، «ناجایز» دانسته منع کرده است.
همچنین «زنا» یا رابطه جنسی خارج از ازدواج را به هر شکلی، «به زور باشد یا به رضاء، پنهان باشد یا آشکار» ممنوع کرده است.
این قانون «زنکه بازی»، «بچه‌بازی» و «همجنس‌بازی/همجنسگرایی» زنان و مردان را نیز منع کرده است.
جزء چهارم این ماده پای محتسبان را به اتاق خواب زن و شوهر راه باز می‌کند و می‌گوید محتسبان مسوولیت دارند تا از برقراری لواطت(رابطه جنسی مقعدی) میان زن و شوهر قانونی نیز جلوگیری کنند.
بازی کودکان
محتسبان ضمن دیگر مسایل کلان اجتماعی، حق دارند به بازی کودکان در کوچه نیز دخالت و نوعیت بازی و سرگرمی آن‌ها را تعیین کنند.
جزء ششم این ماده تخم‌جنگی، چهارمغز بازی، تشله‌بازی، بجل انداختن و جزء هشتم آن جنگ دادن سگ‌ها و پرندگان را ممنوع کرده است.
امور فرهنگی
و بازهم زنان. محتسبان امر به معروف مکلف هستند تا از «خارج شدن صدای زن و موسیقی» از داخل خانه‌ها به بیرون خانه، جلوگیری کنند.
در امور فرهنگی، بزرگداشت از نوروز و شب یلدا که از آئین کهن جهان فارسی به ویژه سرزمین افغانستان امروزی است، خلاف شریعت و ممنوع دانسته شده است.
دوستی و کمک به کفار(غیرمسلمانان) نیز در این قانون جرم‌انگاری شده است.
همچنین تراشیدن ریش، اصلاح موی به سبک «غیرشرعی» و پوشیدن نکتایی و گردنبند صلیب منع شده است.
مراحل امر به معروف و مجازات انجام منکرات چیست؟
فصل سوم این قانون به نام تعزیرات می‌باشد که در ماده ۲۴ آن ۷ مرحله ذکر شده است.
توصیه، تخویف(ترساندن از عذاب خدا)، تنبیه و تهدید لفظی با قهر، جریمه نقدی، زندان از یک ساعت تا یک شبانه‌روز، زندان از یک تا سه شبانه‌روز و محاکمه با جزای سنگین‌تر.
اما در عمل، هیچ یک از این مراحل عملی نمی‌شود. به طور نمونه، دختری که لباسش طبق میل طالبان نبوده هرگز توصیه نشده است.
در موارد زیادی در کابل، هرات و بلخ که گزارش‌های سازمان ملل و تحقیق رسانه‌ها آن را ثابت کرده، محتسبان دختران جوان را از خیابان‌ها برداشته با خود به مراکز نظامی برده‌اند.
در زندان بر آن‌ها تجاوز جنسی شده، در برخی موارد جسدهای شان از حواشی شهر پیدا شده، برخی در بدل پرداخت پول‌های هنگفت رها شده و تعدادی هم به کلی مفقود شده‌اند.
این قانون همه شهروندان بالغ افغانستان را به گرفتن روزه و همه مردان را به ادای نماز در جماعت مکلف دانسته و تخطی‌کننده را محکوم به مجازات دانسته است.
همچنین این قانون به محتسبان مسوولیت داده است تا بر نظام آموزشی، کل مسوولان و کارمندان اداره‌های دولتی تحت کنترل طالبان و نهادهای خصوصی نظارت داشته باشند تا ماده‌های این قانون در آن‌جا درست تطبیق می‌شود.
