
نمایشگاه چهل دختران؛ روایت تجسمی از یک تراژدی تاریخی هزارهها در افغانستان
بینظیر پناهی، مجسمهساز اهل افغانستان دومین نمایشگاه انفرادی خود در ایران را با عنوان «چهل دختران» برگزار کرده تا یک تراژدی تاریخی هزارهها را روایت کند.
نمایشگاه چهل دختران روز جمعه، ۱۶ قوس در خیابان فردوسی تهران گشایش یافت و قرار است تا ۱۰ روز دیگر ادامه داشته باشد.
در این نمایشگاه ۴۰ اثر تجسمی از بینظیر پناهی به نمایش گذشته شده است.
این آثار از نوع «پاپیه ماشه» است که بدنهی آنها از چوب و باقی اجزایش از ترکیب خمیر کاغذ یا شانههای تخم مرغ با پودر سریش/شرشک(نوعی گیاه کوهی که خاصیت چسبندگی دارد) ساخته میشود.
به گفتهی خانم پناهی، همانطور که پودر سریش مجسمههای او از افغانستان میآید، ایدهی سوژههایش نیز به سرزمین مادریاش ریشه دارد.
۴۰ اثر جدید خانم پناهی که در این نمایشگاه برای تماشای بازدیدکنندگان گذاشته شده، راوی تاریخ «چهل دختران» ارزگان است.



او در برنامهی گشایش نمایشگاه گفت: «هدف این است که به همه بگوییم چهل دختران یک افسانه نیست، بلکه یک حادثهی تلخ و درناک در تاریخ هزارههای افغانستان است.»
پناهی گفت: «طبق اسناد تاریخی، در زمان عبدالرحمان خان پادشاه سابق افغانستان(۱۸۸۰ تا ۱۹۰۱ میلادی) وقتی نیروهای حکومتی به ارزگان حمله کردند، چهل دختر به سرکردگی شیرین هزاره در برابر آنها رزمیدند. در جریان مبارزه به سوی کوه بلندی عقبنشینی کردند. سرانجام برای نجات از بردگی از بلندای کوه پرواز کردند و با سقوط به دره، همگی جان باختند.»



پناهی در خلق این مجسمهها، نشانههای فرهنگی هزارهها از جمله لباسهای هزارگی، گلدوزی، خامکدوزی، کلاه، گردنبند، تعویذک یا آویزک پیشانی و دیگر زیورهای خاص زنان هزاره را به کار میبرد.
اما دو نشان خیلی برجسته در آثار جدید او مشاهده میشود. دمبوره و بالی برای پرواز. او بال را نشانهی قدرت زنان و دمبوره را به عنوان نشانهی خاص فرهنگی و هنر موسیقی هزارهها مجسم کرده است.
یکی از مجسمههای او بانویی است که کتابی در دست دارد و مطالعه میکند، همینطور یکی دیگر از آثارش زنی را مجسم کرده که در آیینه به زیبایی خودش را تماشا میکند.
اما برخی با دست یا پای شکسته روایتهای دردناکتری دارد.
بینظیر پناهی، ۳۱ سال پیش در ولسوالی شهرستان ولایت دایکندی متولد شده و پس از تکمیل آموزشهای ابتدایی، ۱۲ سال قبل به ایران مهاجر شد. او در ایران مصروف فعالیتهای هنری به ویژه مجسمهسازی است.

خانم پناهی ضمن اشتراک در نمایشگاههای هنری، دو سال قبل نیز یک نمایشگاه انفرادی با عنوان «سرگشته در تمدن» برگزار کرده بود.