به تازگی برنامه پانورامای بیبیسی به پروندهی «جنایتهای جنگی نیروهای بریتانیا در افغانستان و عراق» پرداخته است که در آن کهنهسربازان از جنگ در افغانستان روایتهای وحشتناکی را نقل میکنند.
شماری از کهنهسربازان بریتانیا پس از سالها سکوت خود را شکستند و در بارهی جنایتهای جنگی همکارانشان در افغانستان شهادت دادند.
براساس شهادت کهنهسربازان، اعضای نیروهای ویژهی بریتانیا(اسآاس) و نیروهای هنگ دریایی سلطنتی بریتانیا(اسبیاس) دست به اعمال «وحشیانه» زدهاند.
شاهدان گفتهاند که برخی نیروهای بریتانیا «ذهنیت اوباش» را داشتند و «وحشیانه» عمل میکردند.
آنها گفتهاند که زبدهترین نیروهای بریتانیا به گونهی «دوامدار و عمدی» قوانین جنگ را نقض میکردند.
یکی از شاهدان گفته است که آنها کسی را بازداشت نمیکردند، فقط میکشتند: «گاهی اوقات بررسی میکردیم که هدف را شناسایی کردهایم، شناسه آنان را تأیید میکردیم، سپس به آنها شلیک میکردیم. اکثرا اسکادران فقط میرفت و همه مردانی را که آنجا پیدا میکرد، میکشت.»
یکی از شاهدان هنگ دریایی گفته است: «کشتن انسان میتواند یک کار اعتیادآور تبدیل شود و برخی از اعضای هنگ نخبه در افغانستان مست این احساس بودند، قاتلهای روانی زیادی وجود داشتند.»
او گفته است: «در برخی عملیات، نیروها به ساختمانهای مهمانخانه میرفتند و همه را در آنجا میکشتند. آنان میرفتند و به همه کسانی که در آنجا میخوابیدند، هنگام ورود تیراندازی میکردند.»
به گفتهی شاهدان، نیروهای بریتانیا حتا زخمیها را به رگبار میبستند.
یکی از اعضای واحد «اسبیاس» به بیبیسی گفته است: «پس از تحت کنترل درآوردن یک منطقه، ساحه را جارو میکردیم و به هرکسی که روی زمین میبود تیراندازی میشد.»
برخی شاهدان که از نزدیک کشتار افراد غیرمسلح را مشاهده کرده، گفتهاند: «نیروهای بریتانیایی اسلحه را بر روی اجساد کشتهشدگان میگذاشتند تا در عکسها به نظر برسد که آنها مسلح بودهاند.»
شاهدان همچنین گفتهاند که کودکان به طور عمد کشته شده است. از جمله در یک مورد، کهنهسازی گفته است که همکارانش پسری را کشتند که «هنوز به سن جنگ کردن هم نرسیده بود.»
در همین حال، وزارت دفاع بریتانیا میگوید به حمایت از تحقیقات جاری در مورد «جنایات جنگی ادعایی» کاملا متعهد است.
برنامه پانوراما اظهارات مقامهای وقت افغانستان و بریتانیا را نیز منتشر کرده است.
رنگین دادفر اسپنتا، مشاور پیشین امنیت ملی افغانستان گفته است که حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان به طور مکرر به این موضوع اشاره میکرد.
او گفته است که این موضوع با دیوید کامرون، نخست وزیر پیشین بریتانیا(۲۰۱۰-۲۰۱۳) نیز شریک شده بود.
اما سخنگوی کامرون گفته است: «تا جایی که لرد کامرون به یاد میآورد، موضوعات مطرحشده توسط رییس جمهور کرزی به طور کلی در مورد نیروهای ناتو بود و حوادث خاصی در رابطه با نیروهای ویژه بریتانیا مطرح نشد.»
او افزوده که آقای کامرون هیچ تبانی برای پنهانسازی ادعاهای مطرح شده در مورد ارتکاب جنایت جنگی نیروهایش نداشته است.