در حالی که دولت اتریش همواره خود را مدافع سرسخت حقوق بشر و به‌ویژه حقوق زنان معرفی کرده، افشای سفر محرمانه نماینده‌های گروه طالبان به پایتخت این کشور، پرسش‌های جدی را درباره صداقت این ادعاها برانگیخته است.
نماینده‌های طالبان اخیراً با ویزای صادرشده از سوی دولت اتریش وارد ویانا، پایتخت اتریش شده و با مقام‌های رسمی در دفاتر پولیس این کشور دیدار کرده‌اند. این در حالی‌‌است که طالبان نه‌تنها در اتریش به رسمیت شناخته نشده‌اند، بلکه در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک گروه تروریستی شناخته می‌شوند.
لوکاس گهلیتنر-گرتس، سخنگوی اَزول‌کواردیناسیون درگفت‌وگو با اکسوس به جزییات این دیدار می پردازد.
اکسوس: هیات طالبان چند عضو داشت و این افراد چه کسانی بودند؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس: من شخصاً در این نشست حضور نداشتم، اما سازمان‌های حقوقی که در جلسه حضور داشتند، اطلاع دادند که این دیدار در دفاتر پولیس اتریش انجام شده است. احتمالاً افراد حاضر از بخش‌های اداری طالبان بوده‌اند، چرا که هدف همکاری در روند شناسایی و صدور گواهی بازگشت برای پناهجویان افغانستان بوده است.
اکسوس: دیدار در کجا برگزار شد و طالبان چه زمانی به وین رسیدند؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس:تا جایی که اطلاع داریم، دیدارها در چند مکان، به‌ویژه در بازداشتگاه واقع در
«Hernalser Gürtel» در وین انجام شد و تقریباً تمام روز گذشته ادامه داشت.
اکسوس: محور گفتگوها چه بود؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس: تمرکز اصلی جلسه بر این بود که آیا نماینده‌های طالبان پناهنده‌ها را شناسایی کرده می‌توانند و یا خیر. این شناسایی شرط اصلی برای صدور «اسناد بازگشت» است، نه یک توافق رسمی بازگشت.
اکسوس: چه نهادهایی در این جلسه شرکت داشتند؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس: سازمان‌هایی که در حوزه مشاوره حقوقی برای پناهجویان فعالیت می‌کنند، حضور داشتند. آن‌ها مایل به افشای نام‌شان نیستند اما می‌توانم تأیید کنم که دست‌کم سه نهاد معتبر حقوقی در جلسه حاضر بودند.
اکسوس: موضع این نهادها چه بود؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس: به نظر می‌رسید که این جلسه از پیش برنامه‌ریزی شده باشد و با همکاری رسمی مقام‌های اتریش انجام شده است. زیرا تعداد از پناهنده‌های که قبلا توسط پولیس بازداشت شده‌بودند، به طالبان معرفی شدند. به نظر من جای تعجب است که مقام‌های اتریشی آشکارا با طالبان همکاری می‌کنند. زیرا طبق اسناد رسمی جمهوری اتریش، طالبان هنوز به‌عنوان دولت رسمی افغانستان به رسمیت شناخته نشده‌اند و دولت پیشین، که طالبان برکنار کرده‌اند، همچنان از دید اتریش دولت قانونی محسوب می‌شود.
بنابراین شگفت‌آور است اعضای رژیمی که به‌طور خشونت‌آمیز در افغانستان قدرت را به دست گرفته‌اند، از سوی مقام‌های اتریشی رسماً برای همکاری پذیرفته می‌شوند.
اکسوس: این دیدار چرا پشت درهای بسته انجام شد؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس؛دلیل روشنی داده نشده، فقط گفته شده که طالبان نمی‌خواستند توجه بیشتری به سفر آنان جلب شود.
اکسوس: آیا فکر نمی‌کنید سفر طالبان در تضاد با قوانین حقوق بشری است؟
لوکاس گهلیتنر-گرتس: ورود نماینده‌های رژیم طالبان پرسش‌های زیادی را مطرح می‌کند. زیرا علی‌رغم تلاش‌ها برای عادی‌سازی آنان، این گروه هنوز در اتریش به‌عنوان دولت قانونی به رسمیت شناخته نمی‌شود و همزمان به‌عنوان یک سازمان تروریستی نیز شناخته شده‌است.
بنابراین این پرسش مطرح می‌شود که اساساً بر چه مبنایی ویزای ورود برای نماینده‌های طالبان صادر شده است؟ زیرا قوانین اتریش صراحت دارد: ورود افرادی که با سازمان‌های تروریستی در ارتباط باشند و یا برای نظم عمومی و امنیت خطرناک باشند، مجاز نیست. همچنان نمی‌توان استدلال کرد که اینها نماینده‌های دولت‌هایی هستند که از مصونیت برخوردارند، زیرا همانطوری که قبلاً توضیح دادیم، طالبان دولتی نیستند که رسماً توسط اتریش به رسمیت شناخته شده باشد.
وزارت داخله اتریش تأیید کرده که این ورود «قانونی» بوده است. بنابراین باید نتیجه گرفت که ویزا از سوی مقام‌های اتریش صادر شده، اما اینکه مبنای این تصمیم چه بوده و چرا دلایل رد ویزا بررسی نشده، موضوعی است که باید روشن شود.
اکسوس: سپاس از وقتی که در اختیار ما گذاشتید.
لوکاس گهلیتنر-گرتس: من هم سپاسگزارم.
* عکس: الینا ازالینی
