همزمان با فرارسیدن فصل زمستان و شدت سرما در کابل، هوای این شهر به خاطر سوخت زغال‌سنگ بسیار آلوده و باعث افزایش امراض تنفسی شده است.
وضعیت در حدی بغرنج شده که به تعبیری، باشندگان کابل در حال «خودکشی دسته‌جمعی» هستند.
برق نیست، گاز گران است و تاسیسات لازم برای این دو نیز در حد کافی نیست. خبرهای جان باختن شهروندان در اثر بخاری‌های گازی هر روز از جای جای کشور منتشر می‌شود.
وزارت صحت عامه گروه طالبان اعلام کرد که طی سه هفته نخست زمستان حدود ۹۰۰ نفر در اثر گازگرفتگی مسموم شده و ۲۴ تن جان باخته‌اند.
چوب سوخت هم گران است و هم بازار سوخت کشور را پاسخگو نیست.
در شب‌های سرد و تاریک مناطق سردسیر مثل کابل، شهروندان به سراغ ارزان‌ترین گزینه برای گرمایش خانه‌های شان می‌روند: زغال سنگ. سوخت فسیلی که بهای هر سیر آن کمتر از ۱۰۰ افغانی است.
تکه‌سنگ‌های سیاه، که از دل معادن در شمال کشور کنده می‌شود، سرنوشت بسیاری‌ها را دگرگون می‌کند، شبیه هوای کابل.
در نبود برق و گرانی گاز و چوب، زغال‌سنگ یک گزینه‌ی دم دست ولی خطرناک بازار پر رونقی دارد.
با آنکه قدرت خرید مردم کاهش یافته است، اما شهرنشینان کابل به آخرین راه نجات از سرما متوصل می‌شوند.
هر شبانه‌روز هزاران تُن، زغال‌سنگ در کوره‌های مرکزگرمی آپارتمان‌ها و بخاری‌های خانگی می‌سوزد.
اما دود ناشی از آن، هوای شهر را به اندازه‌ای آلوده می‌کند که چشم‌ها می‌سوزد، شش‌ها درگیر و نفس کشیدن دشوار می‌شود.
تا چند ساعت بعد طلوع آفتاب، از غلظت دود، نمی‌توان ته کوچه و یا دورتر از ۵۰ متر امتداد یک خیابان را دید.
مراکز صحی پر است از زنان، کودکان و مردانی که از سرفه، عفونت گلو، تنگی نفس و دیگر امراض تنفسی شکایت دارند.
وزارت صحت عامه‌ی گروه طالبان هیچ آمار و جزئیاتی از امراض تنفسی در فصل زمستان و پس از تشدید آلودگی هوا ارائه نکرده است.
اما سرطبیب یک شفاخانه‌ی خصوصی در کابل به اکسوس گفت پس از فرارسیدن فصل زمستان و تشدید آلودگی هوا، امراض تنفسی «چندین برابر» شده است.
این پزشک با نام مستعار جمیلی نخواست از محل کارش نام ببریم. او توضیح داد که این مرکز صحی تا فرارسیدن فصل سرما روزانه حداوسط ۵۰ مراجع داشت ولی اکنون چهار برابر شده و به ۲۰۰ بیمار رسیده است.
از این میان حدود ۱۵۰ تن به خاطر مشکلات مرتبط به امراض تنفسی مراجعه می‌کنند.
او گفت: «زنان و کودکان حدود ۷۵ درصد مریضان را تشکیل می‌دهند.»
شهروندان با آنکه از دود زغال‌سنگ و تبعات آن شکایت دارند، آتش بخاری‌ها را همچنان تیزتر می‌کنند تا شاید دردهای سرماخوردگی را با گرما اندکی تسکین دهند.
نجیبه، زن ۴۵ ساله معلمی است که با فرمان طالبان خانه‌نشین شده و این‌روزها مصروف کارهای خانه‌داری است.
او صبح و شام، هر روز سطل‌های بخاری را پر از زغال می‌کند و برای گرمایش خانه‌اش آتش می‌زند.
این معلم سابق، با آنکه چاره‌ای جز استفاده از زغال ندارد، می‌گوید این یک «خودکشی دسته‌جمعی» است.
او می‌افزاید که «گویا ما تصمیم گرفته‌ایم که همگی باهم خودکشی کنیم. این واقعا یک خودکشی دسته‌جمعی است. هوای آلوده در این حد، کشنده است.»
در همین حال، داکتر جمیلی می‌گوید «اگر مردم به صورت دسته‌جمعی و مسوولان چاره‌ای نیندیشند، شاید این زمستان سپری شود ولی سال‌های آینده دیگر کابل جایی برای زندگی نخواهد بود.»
او گفت موج عظیمی از امراض تنفسی هم‌اکنون کل شهر را دربرگرفته و بسیاری از نوزادان و کهن‌سالان که شش ضعیف‌تری دارند و یا توانایی درمان را ندارند، ممکن است جان خود را از دست بدهند.
اما واقعیت امر این است که در آینده‌ی نزدیک هیچ جاگزینی برای سوخت زغال‌سنگ وجود ندارد. زیرا نه پروژه‌ی بزرگ برق در کار است و نه خط گازی که سوخت عموم مردم را پاسخگو باشد.
شرکت برق‌رسانی افغانستان(برشنا) می‌گوید بین ۵۵ تا ۶۰ درصد برق مورد نیاز مناطق مسکونی را می‌تواند تامین کند. این مقدار هم برقی است که فقط برای روشنایی و لوازم برقی کم‌مصرف خانگی کفایت می‌کند.
