امروز(سهشنبه، ۲۸ اسد) مصادف به یکصد و ششمین سالروز استقلال افغانستان است.
در سال ۱۲۹۸ خورشیدی، در چنین روزی، امانالله خان، پادشاه وقت افغانستان استقلال سیاسی کشور را اعلام کرد.
امانالله خان، سومین فرزند حبیبالله خان از خاندان بارکزایی، پس از پدرش در ۲۷ سالگی به تخت سلطنت نشست و به مدت ۱۰ سال حکومت کرد.
او پس از اعلام استقلال کشور دست به اصلاحات بنیادی زد.
از جمله، با جدایی دین از سیاست، یک حکومت سکولار بنا کرد.
فعال کردن مکاتب دخترانه و آزادی پوشش از جمله اقدامهای شاه نوگرای کشور بود.
اما بنیادگرایان مذهبی به رهبری حبیبالله کلکانی حق آموزش و آزادی پوشش زنان را برنتابیدند و دست به شورش مسلحانه زدند.
سرانجام، در سال ۱۳۰۸ خورشیدی، زمانی که شاه در سفر اروپایی به سر میبرد، اسلامگرایان افراطی بر کابل مسلط شدند، آموزش و کار زنان را ممنوع و حجاب را اجباری کردند.
یکی از اقدامات جنجالبرانگیز شاه امانالله، «نظامنامه ناقلین به سمت قطغن» است که انتقال و جاسازی پشتونها به مناطق شمالی کشور را رقم زد.
این طرح برای برهم زدن ساختار جمعیتی و تصرف سرزمینهای فارسیزبانان و ترکتباران کشور و توزیع به پشتونها تلقی میشود.
انتقال پشتونها از شرق و جنوب و حتا از آنسوی دیورند به شمال افغانستان، پس از امانالله خان توسط حاکمان مختلف کشور از جمله ظاهرشاه، داودخان، حامد کرزی و اشرف غنی تطبیق شد و اکنون طالبان همچنان با زور اسلحه آن را ادامه میدهند.
امانالله خان در سال ۱۳۳۹ در سوئیس درگذشت و جنازهاش به افغانستان منتقل و در جلالآباد، کنار قبر پدرش به خاک سپرده شد.